Wraz z rosnącą popularnością pojazdów elektrycznych (EV) coraz częściej pojawiają się pytania dotyczące trwałość baterii i jej wpływu na wartość samochodu. Jest to zrozumiałe, ponieważ baterie stanowią 20–30% kosztu EV, przy czym są kluczowym elementem determinującym długoterminową opłacalność tych pojazdów. W przestrzeni internetowej krążą jednak różne mity wskazujące na szybki spadek pojemności baterii oraz na problemy z odsprzedażą używanych pojazdów elektrycznych. Okazuje się natomiast, że badania przeprowadzone przez P3 Group podważają te założenia, przedstawiając jasne, oparte na danych wnioski. Wyniki pokazują, że większość baterii EV zachowuje ponad 80% swojej pojemności nawet po przejechaniu 200 000 kilometrów, co dowodzi ich trwałości i długoterminowej wartości.
Starzenie się baterii – czy faktycznie należy się tego obawiać?
Obawy dotyczące degradacji baterii EV doprowadziły do powszechnego sceptycyzmu, a doniesienia medialne przewidywały gwałtowny spadek pojemności i wartości rezydualnej z upływem czasu. Panowało błędne przekonanie, że starzejąca się bateria może uczynić używane EV nieopłacalnymi, a zmniejszony zasięg ograniczy ich praktyczność.
Badanie P3 przedstawia jednak znacznie bardziej pozytywny obraz. Opierając się na danych z rzeczywistego użytkowania ponad 7000 pojazdów, wykazano, że utrata pojemności baterii zachodzi stopniowo, a większość baterii zachowuje co najmniej 80% pierwotnej pojemności nawet po przejechaniu 200 000 kilometrów. Wyniki te wyraźnie kontrastują z wcześniejszymi, bardziej pesymistycznymi prognozami opartymi na badaniach laboratoryjnych.
Jak wygląda cykl życia baterii EV?
Degradacja baterii EV podąża przewidywalną ścieżką, którą można podzielić na trzy kluczowe fazy:
1. Koniec gwarancji (End-of-warranty, EoW):
Pojazd przekracza okres gwarancyjny, zwykle wynoszący osiem lat lub 160 000 przejechanych kilometrów. Na tym etapie większość baterii nadal zachowuje co najmniej 80% pierwotnej pojemności.
2. Koniec pierwszego życia (End-of-first-life, EoFL):
Pojemność baterii przestaje spełniać oczekiwania kierowcy. Pomimo tego baterie często zyskują wówczas drugie życie, będąc wykorzystywane w formie systemów magazynowania energii w domach.
3. Koniec drugiego życia (End-of-second-life, EoSL):
Na tym etapie pojemność i poziom bezpieczeństwa baterii uniemożliwiają dalsze użytkowanie. Jednak pozostają one wartościowe dzięki materiałom nadającym się do recyklingu, takim jak lit i nikiel.
Co wpływa na starzenie się baterii?
Na starzenie się baterii wpływają dwa główne czynniki: starzenie kalendarzowe (związane z upływem czasu) i starzenie cykliczne (związane ze sposobem użytkowania).
- Starzenie kalendarzowe wynika ze zmian chemicznych zachodzących w baterii wraz z upływem czasu, nawet gdy nie jest używana. Wysokie temperatury i długotrwałe przechowywanie przy wysokim poziomie naładowania (SoC) przyspieszają ten proces, podczas gdy umiarkowane warunki (SoC na poziomie 10–50% i chłodne środowisko) pomagają go spowolnić.
- Starzenie cykliczne jest napędzane sposobem użytkowania – mowa o zachowaniach związanych z ładowaniem i rozładowywaniem. Częste szybkie ładowanie lub wielokrotne rozładowywanie baterii do prawie zera może znacząco przyspieszyć degradację. Z kolei umiarkowane nawyki — utrzymywanie baterii w zakresie 20–80% SoC i unikanie ekstremalnych temperatur — mogą wydłużyć jej żywotność.
Zachowanie wartości baterii dzięki zastosowaniom wtórnym i recyklingowi
Jednym z najważniejszych wniosków z badania P3 jest to, że baterie EV zachowują znaczną wartość poza swoim pierwszym cyklem życia. Po usunięciu z pojazdów wiele modeli nadal posiada wystarczającą pojemność do zastosowań wtórnych, takich jak magazynowanie energii stacjonarnej. Dzięki temu możliwe jest wydłużenie ekonomicznej użyteczności baterii EV.
Na końcu drugiego życia nawet mocno zdegradowane baterie pozostają wartościowe – nadają się do recyklingu. Materiały, takie jak lit, nikiel i miedź, mogą zostać odzyskane i ponownie wykorzystane, co zmniejsza zależność od surowców pierwotnych i wspiera gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Długie gwarancje odzwierciedlają zaufanie do trwałości baterii
Rosnące zaufanie producentów do opisywanej technologii znajduje odzwierciedlenie w coraz bardziej solidnych warunkach gwarancyjnych. Standardowe gwarancje na baterie EV zazwyczaj obejmują osiem lat lub 160 000 kilometrów, ale niektórzy producenci oferują gwarancje nawet do 10 lat lub 1 000 000 kilometrów. To zapewnia spokój użytkownikom i potwierdza trwałość nowoczesnych systemów baterii. Postępy technologiczne w chemii ogniw, zarządzaniu termicznym i systemach zarządzania bateriami znacząco poprawiły ich trwałość, zapewniając utrzymanie wysokiej pojemności przez dłuższy czas.
Jak wygląda przyszłość baterii EV?
Wyniki badań P3 stanowią optymistyczną perspektywę dla właścicieli EV i potencjalnych nabywców. Nowoczesne baterie EV wykazują wyjątkową trwałość, zachowując ponad 80% pojemności nawet po intensywnym użytkowaniu. Poza pierwszym cyklem życia, pozostają ekonomicznie wartościowe dzięki zastosowaniom wtórnym i możliwościom recyklingu.
Obalając mity o szybkim starzeniu się baterii i podkreślając ich trwałą wartość, badanie to wzmacnia przekonanie o ekonomicznym i ekologicznym charakterze pojazdów elektrycznych. Dzięki dalszym postępom technologicznym i rozwojowi recyklingu przyszłość baterii EV rysuje się w jasnych barwach.
